Vanguard: Η κυρίαρχη δύναμη

Ουρανία Κ. Τσάνταλη, Φοιτήτρια Οικονομικών Επιστημών ΑΠΘ

Όταν σκεφτόμαστε τις εταιρείες με τη μεγαλύτερη συσσώρευση πλούτου άρα και τη μεγαλύτερη επιρροή διεθνώς πιθανώς να απαντήσουμε με αυθορμητισμό, και κάποια αφέλεια, αναφέροντας εταιρείες όπως Amazon, Google, Microsoft, Apple. Κατανοητή και αναμενόμενη αντίδραση αν αναλογιστούμε τα χιλιάδες μηνύματα με τα οποία βομβαρδιζόμαστε καθημερινά ή τη συνεχή χρήση των προϊόντων τους. Ωστόσο μεταξύ αυτών, υπάρχουν εταιρείες, οι οποίες όχι μόνο υπερβαίνουν σε λογιστικούς όρους τις αναφερόμενες αλλά και αποτελούν κυρίαρχες δυνάμεις στο εν λόγο επιχειρηματικό επίπεδο.

Οι δύο «κυρίαρχες εταιρείες» είναι η BlackRock με περιουσιακά στοιχεία άνω των 9 τρις. δολαρίων και η Vanguard με περιουσιακά στοιχεία άνω των 7 τρις. δολαρίων, ακολουθούμενες από την State Street με άνω των 3 τρις. δολαρίων που συμπληρώνει το golden three. Για το μεγαλύτερο μέρος του κοινού μπορεί να αποτελούν τρεις άγνωστες επωνυμίες όμως, όπως γίνεται αντιληπτό, η έλλειψη της αναγνώρισης και της δημοσιότητας, δεν τις αποτρέπει από το να συσσωρεύουν υψηλά μεγέθη πλούτου.

Ιστορική Αναφορά

Η Vanguard Group ανήκει στη βιομηχανία της  Διαχείρισης Επενδύσεων. Ιδρυτής της ήταν ο John C. Bolge, απόφοιτος του Πανεπιστημίου Princeton. Μετά την αποφοίτηση του εντάχθηκε στο δυναμικό της Wellington Management Company στην οποία έγινε πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος όμως μετά από 4 χρόνια η πορεία του στην εταιρεία έληξε άδοξα με την απόλυση του.

Έτσι το 1975 ξεκίνησε τη δική  του εταιρεία που σήμερα αποτελεί έναν παγκόσμιο κολοσσό της οικονομίας τόσο στον χώρο των επενδύσεων, αλλά και γενικότερα στο επιχειρηματικό γίγνεσθαι. Το χαρακτηριστικό λογότυπο της (πλοίο 19^ου αιώνα) εμπνεύστηκε από τη ναυαρχίδα του Horatio Nelson στη μάχη του Νείλου, την αγγλική κατασκευή του 1787 που ονομάστηκε Vanguard HMS και σημαίνει «στο προσκήνιο». Αν σκεφτούμε το πυρήνα του αντικειμένου της εταιρείας πιθανώς δεν υπάρχει πιο εύστοχη φράση για να περιγραφεί.

Η ανάπτυξη που γνώρισε αυτή η επιχείρηση είναι αδιαμφισβήτητη και η εξέλιξη της αξιομνημόνευτη.  Σήμερα η κεντρική της έδρα βρίσκεται στο Μάλβερν, Πενσυλβάνια και κατέχει γραφεία σε ΗΠΑ, Ευρώπη, Αυστραλία, Καναδά και Ασία. Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος τελεί ο Mortimer J. Buckley.

Παράλληλα αποτελεί τον μεγαλύτερο μέτοχο της BlackRock, των οποίων ο συνδυασμός κατέχει περισσότερο από το 90% των μέσων ενημέρωσης των ΗΠΑ όπως New York Times, την ιδιοκτησία φαρμακευτικών εταιρειών όπως Pfizer, Moderna και παραγωγές κινηματογραφικού περιεχομένου όπως Disney, Time Warner, News Corp. Από αυτά και μόνο τα μετοχικά κεφάλαια τα οποία διαθέτει, γίνεται αντιληπτό ότι επηρεάζει κάποιους από τους πιο κρίσιμους τομείς για το σύνολο της κοινωνίας που επηρεάζουν τη δομή, τον τρόπο σκέψης και γενικότερα τη λειτουργία της.

Λειτουργία Ανώνυμων Εταιρειών (Α.Ε.) σε παγκόσμια κλίμακα

Με ποιο τρόπο όμως η μεγάλη συσσώρευση κεφαλαίου γίνεται ακόμα μεγαλύτερη; Πώς τα έσοδα έχουν σταθερά αυξητική τάση; Η σχετική αυτή αναφορά εξηγείται μέσω μιας καταγεγραμμένης τάσης η οποία σημειώνεται σε αρκετές πολυεθνικές εταιρείες. Κάθε επιχείρηση για να συνεχίσει να υπάρχει, δεν μπορεί να σταματήσει να επεκτείνεται. Στον πυρήνα της επιχειρηματικής σφαίρας βρίσκεται η μεγιστοποίηση των κερδών.

Με αυτό το γνώμονα, και με βιώσιμο παράλληλα τρόπο, πρέπει να έχει υψηλή και πιθανώς τη μέγιστη κερδοφορία που μπορεί να επιτύχει. Στη συνέχεια τα υψηλά έσοδα χρησιμοποιούνται για τη μεγέθυνση και εγγυώνται τη μελλοντική της ύπαρξη και επιβίωση.

Τα έσοδα είναι τόσο σημαντικά γιατί είναι σαν μια «υπόσχεση» της εταιρείας ότι θα συνεχίσει να υπάρχει, προσφέροντας τη σιγουριά του αύριο. Η λειτουργία των κερδών δεν αφορά αποκλειστικά η ευημερία των ατόμων, αλλά την εγγύηση ότι μία ακμαία επιχειρηματική διαδικασία θα μπορεί να πραγματοποιείται και μελλοντικά χωρίς να υπάρχει ο κίνδυνος διακοπής της.

Ωστόσο η μεγέθυνση έχει κάποια όρια τα οποία δεν μπορεί καμία επιχείρηση να υπερβεί. Έτσι όταν φτάσει στο ύψιστο σημείο αρχίζει να «γεννάει» άλλες μικρότερες επιχειρήσεις που να λειτουργούν σαν αυτόνομες οντότητες όμως στην πραγματικότητα είναι υποκατηγορίες της που προσαρμόζονται σε συγκεκριμένα πρότυπα, αυτές ονομάζονται «θυγατρικές εταιρείες» και η κυρίαρχη επιχείρηση «μητρική εταιρεία». Αυτό το σύνολο αποκαλείται «όμιλος επιχειρήσεων».

Όλα τα έσοδα των θυγατρικών εταιρειών αποτελούν έσοδα της μητρικής εταιρείας και έτσι η ανάπτυξη  της κάθε μίας ξεχωριστά συμβάλει στην  ανάπτυξη της μεγαλύτερης εξ αυτών μητρικής εταιρείας.

Σήμερα τα περιουσιακά στοιχεία της Vanguard Group συνεχώς αυξάνονται. Μία ατομική επιχείρηση που στην αρχή της λειτουργίας της απαριθμούσε τρία άτομα, πλέον αποτελεί μια πολυεθνική εταιρεία ασύλληπτου μεγέθους.

Πίσω από την εταιρεία δεν βρίσκεται αποκλειστικά ένα  όνομα αλλά νομικά θεωρείται ότι ανήκει στα ταμεία της (funds), δηλαδή στους μετόχους της (shareholders). Ωστόσο η μεγέθυνση που γνωρίζει το golden three (BlackRock, Vanguard, StateStreet) είναι αποτέλεσμα μίας μορφής εταιρικής ιδιοκτησίας που εφαρμόζουν.

Ο ένας οικονομικός κολοσσός κατέχει τον άλλον, οι ίδιοι θεσμικοί επενδυτές είναι μέτοχοι στις ίδιες εταιρείες με αποτέλεσμα η μία εταιρεία να απολαμβάνει τα οφέλη της άλλης. Έτσι ακόμα και σε περίπτωση που κάποια από αυτές έχει ζημία, τα κέρδη των άλλων θα φροντίσουν για την αποκατάσταση της και το αποτέλεσμα θα είναι πάντα θετικό. Οι φαινομενικά ανταγωνιστικές εταιρείες στη πραγματικότητα συνεργάζονται διατηρώντας το προνόμιο ενός κρυφού μονοπωλίου.

Βιβλιογραφία

1. John Edwards (2023), Who owns Vanguard Group?, Investopedia.com, Διαθέσιμο από: https://www.investopedia.com/articles/investing/110515/who-are-owners-vanguard-group.asp

2. Charles Ellis (2023), The Inside Story of How Wellington and Vanguard Became Partners, Institutionalinvestor.com, Διαθέσιμοαπό: https://www.institutionalinvestor.com/article/2bstrsmm8ilt81fssy328/culture/the-inside-story-of-how-wellington-and-vanguard-became-partners
3. Harrison W. Mark (2023), Battle of the Nile, worldhistory.com, Διαθέσιμοαπό: https://www.worldhistory.org/article/2244/battle-of-the-nile/
4. Joseph Mercola (2021), Who Owns Big Pharma + Big Media? You’ll Never Guess., Childrenshelathdefense.com, Διαθέσιμο από: https://childrenshealthdefense.org/defender/blackrock-vanguard-own-big-pharma-media/