Μαλγαρινός Δημήτριος, φοιτητής τμήματος Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής ΠΑΜΑΚ
Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν γνωστότερο και ως Α.Ε.Π. είναι το σύνολο όλων των προϊόντων και αγαθών που παράγει μια οικονομία σε διάστημα ενός έτους. Χρησιμοποιείται κυρίως ως δείκτης για να μετρήσει την δραστηριότητα της οικονομίας μιας χώρας.
Οι διαφορετικός όγκος όμως του πληθυσμού της κάθε χώρας κάνει την σύγκριση των κρατών άδικη καθώς χώρες με περισσότερο πληθυσμό σημειώνουν μεγαλύτερο Α.Ε.Π. Γι’ αυτό και ένας καλύτερος δείκτης σύγκρισης των οικονομιών είναι το Α.Ε.Π. ανά κάτοικο, το οποίο εκφράζει το σύνολο όλων των προϊόντων και αγαθών που παράγει ένας μέσος κάτοικος της περιοχής σε διάστημα ενός έτους.
Επιπλέον τα διαφορετικά επίπεδα τιμών ανά τις χώρες για τα ίδια αγαθά κάνουν την σύγκριση των Α.Ε.Π. ξανά μη ρεαλιστική. Αποτέλεσμα αυτού είναι η χρήση ενός δείκτη που ονομάζεται ΑΕΠ ανά κάτοικο σε μονάδες αγοραστικής δύναμης(GDP per capita PPS) όπου το ΑΕΠ ανά κάτοικο λογίζεται σε όρους ενός τεχνητού νομίσματος που έχει την ίδια αγοραστική δύναμη σε όλες τις χώρες. Αυτός ο δείκτης κάνει εφικτή την σύγκριση της παραγωγικότητας κρατών/περιοχών με διαφορετικό πληθυσμό και νόμισμα βάσει του Α.Ε.Π. τους.
Και επειδή τα πολλά λόγια είναι φτώχεια, η Eurostat δημοσίευσε πρόσφατα ένα δελτίο με τα Α.Ε.Π. και των 276 περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (των 28 κρατών) συμπεριλαμβανομένων και αυτών της χώρας μας για το έτος 2015. Σύμφωνα με το δελτίο λοιπόν, το ΑΕΠ ανά κάτοικο σε μονάδες αγοραστικής δύναμης για την χώρα μας ανέρχεται στις 19.600 μονάδες, την στιγμή που ο μέσος όρος της ένωσης βρίσκεται στις 28.900 μονάδες. Δηλαδή -32% από το μέσο Α.Ε.Π.. Στην κορυφή της λίστας των χωρών βρίσκεται το Λουξεμβούργο με 76,200 μονάδες ενώ στην πάτο της λίστας η Βουλγαρία με 13.600 μονάδες.
Στο δελτίο επίσης παρουσιάζονται και τα Α.Ε.Π. όλων των περιφερειών της Ευρώπης, όπως προαναφέραμε. Από ελληνικής πλευράς στην λίστα βρίσκονται οι περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Κεντρικής Μακεδονίας, Δυτικής Μακεδονίας, Ηπείρου, Θεσσαλίας, Ιονίων Νησιών, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου, Αττικής, Κρήτης, Βορείου Αιγαίου και Νοτίου Αιγαίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι κανένα από τα ΑΕΠ ανά κάτοικο σε μονάδες αγοραστικής δύναμης των ελληνικών περιφερειών δεν ξεπερνά το μέσο όρο των περιφερειών της Ευρώπης 28.900 μονάδες.
Και για να απαντήσουμε στην ερώτηση του τίτλου, η περιφέρεια που πλησιάζει το τελευταίο νούμερο περισσότερο, είναι η περιφέρεια Αττικής με 26.800 μονάδες. Συνεπώς κρίνοντας βάσει Α.Ε.Π. ανά κάτοικο, η παραγωγικότερη περιφέρεια της χώρας μας είναι η Αττική. Η διαφορά της περιφέρειας της πρωτεύουσας από το μέσο ΑΕΠ ανά κάτοικο Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μονάδες αγοραστικής δύναμης είναι μόλις 7%. Δεύτερη με μεγάλη διαφορά από την πρώτη είναι η περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Αναλυτικός πίνακας δίνεται παρακάτω:
Περιφέρειες | Α.Ε.Π. (σε εκατ. €) | ΑΕΠ ανά κάτοικο σε μονάδες αγοραστικής δύναμης | Ποσοστιαία απόκλιση από τον μέσο όρο της Ε.Ε. |
Αν. Μακεδονίας και Θράκης | 6.895 | 13.800 | -52% |
Κεντρικής Μακεδονίας | 23.636 | 15.100 | -48% |
Δυτικής Μακεδονίας | 4.141 | 18.200 | -37 % |
Ηπείρου | 3.887 | 13.900 | -52% |
Θεσσαλίας | 8.901 | 14.700 | -49% |
Ιονίων Νησιών | 3.124 | 18.300 | -37% |
Δυτικής Ελλάδας | 8.008 | 14.400 | -50% |
Στερεάς Ελλάδας | 7.694 | 16.700 | -42% |
Πελοποννήσου | 7.728 | 16.000 | -44% |
Αττικής | 84.368 | 26.800 | -7% |
Κρήτης | 8.789 | 16.800 | -42% |
Βορείου Αιγαίου | 2.454 | 15.000 | -48% |
Νοτίου Αιγαίου | 6.072 | 21.900 | -24% |
Επομένως η πιο παραγωγικές περιφέρεις της Ελλάδας βάσει Α.Ε.Π είναι:
- Αττική
- Νοτίου Αιγαίου
- Ιονίων Νησιών
- Δυτικής Μακεδονίας
- Κρήτης
- Στερεάς Ελλάδας
- Πελοποννήσου
- Κεντρικής Μακεδονίας
- Βορείου Αιγαίου
- Θεσσαλίας
- Δυτικής Ελλάδας
- Ηπείρου
- Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης
Αυτό που βλέπουμε σύμφωνα με τα στοιχεία(πηγή Eurostat) είναι ότι η διαφορά παραγωγικότητας(κρίνοντας πάντα βάσει Α.Ε.Π) μεταξύ πρωτεύουσας και υπόλοιπης Ελλάδας είναι χαοτική. Η μόνη εξαίρεση αποτελεί η περιφέρεια του Νοτίου Αιγαίου που πλησιάζει κατά κάποιο τρόπο της Αττικής, κι αυτό πιθανόν να οφείλεται στον μεγάλο όγκο τουρισμού το καλοκαίρι. Το ακόμα πιο θλιβερό για την χώρα είναι στο τοπ 20 περιφερειών με την μικρότερη παραγωγικότητα στην Ε.Ε. έχουμε τρεις εκπροσώπους, τις περιφέρειες της Αν. Μακεδονίας και Θράκης, της Ηπείρου και της Δυτικής Ελλάδας.
Αν κάποιος ρίξει μια γενικότερη ματιά στο δελτίο, εκτός ελληνικής σκοπιάς θα παρατηρήσει ότι Ευρώπη της σύγκλισης των κρατών αποτελεί μια ουτοπία. Και κατά την δική μου άποψη ουτοπία διαρκής και όχι τωρινή. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει αν ρίξει κανείς μια προσεκτική ματιά στο τοπ 20 περιφερειών μεγαλύτερης παραγωγικότητας και στο τοπ 20 με την μικρότερη. Το τοπ 20 με την μεγαλύτερη παραγωγικότητα απαρτίζεται από 5 περιφέρεις της Γερμανίας, 4 του Ηνωμένου βασιλείου, 2 της Ολλανδίας, 2 της Αυστρίας και μια από Βέλγιο, Γαλλία, Τσεχία, Δανία, Σλοβακία, Σουηδία και Λουξεμβούργο. 19 από τις 20 περιφέρειες ανήκουν στον Ευρωπαϊκό βορρά και δυστυχώς δεν είναι οι μεμονωμένες περιφέρειες. Αν ρίξει μια ματιά κάποιος στα Α.Ε.Π. των βόρειων και νότιων χωρών θα δει μια κατάσταση ανάλογη.
Από την άλλη πλευρά το τοπ 20 στην ουρά της λίστας αποτελείται από 5 περιφέρεις της Βουλγαρίας, 4 της Ουγγαρίας και 4 της Πολωνίας, 3 της Ρουμανίας, 3 δικές μας και μια της Γαλλίας. Οι 11 από τις 20 περιφέρειες ανήκουν στον Ευρωπαϊκό νότο.
To συμπέρασμα που μπορεί να αποκομίσει κανείς είναι η αντίθεση μεταξύ του Νότου και Βορρά μέσα στην ένωση. Φυσικά και δεν χρειάζεται να διαβάσει κάποιος αυτήν την έρευνα για να το διατυπώσει, αλλά τα νούμερα της επιβεβαιώνουν την υπάρχουσα κατάσταση σε επίπεδο περιφερειών.
Από ελληνικής πλευράς, ένα καλό βήμα ώστε να εξισορροπηθούν οι διαφορές ανάμεσα στις Αττική και τις υπόλοιπες περιφέρειες θα ήταν η αποκέντρωση της βιομηχανικής παραγωγής που η είναι και η πιο πιθανή αιτία της διαφοράς. Σε εθνικό επίπεδο είναι αναγκαία η αύξηση του Α.Ε.Π. που εν μέσω κρίσης έχει ψαλιδιστεί επικίνδυνα, ώστε να υπάρξει ανάκαμψη στην πραγματική οικονομία. Η τελευταία μάλιστα το χρειάζεται πιο επίμονα από ποτέ.