Παραγωγή καφέ με άρωμα...γυναίκας

Η απόλαυση που σου προσφέρει ένα φλιτζάνι φρέσκου, αρωματικού καφέ είναι αδιαμφισβήτητη αν είσαι λάτρης του καφέ. Για να φτάσει αυτός ο καφές όμως στο φλιτζάνι μας χρειάζεται να εργαστούν εκατομμύρια άνθρωποι στην αλυσίδα παραγωγής. Συγκεκριμένα, απασχολούνται παγκοσμίως περίπου 25 εκατομμύρια άνθρωποι, από τους οποίους τα 5 εκατομμύρια είναι γυναίκες.

Η αλήθεια είναι ότι ο κόσμος του καφέ θεωρούνταν ανδροκρατούμενος για πολλά χρόνια. Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Καφέ, το 70% της χειρωνακτικής εργασίας στις φυτείες καφέ γίνεται πλέον από γυναίκες. Συμβάλλουν αποτελεσματικά σε όλα τα επίπεδα της αλυσίδας εφοδιασμού: ως εργοδότριες, κτηματίες, αγρότισσες, υπεύθυνες ποιοτικού ελέγχου. Να επισημανθεί ότι οι φυτείες καφέ σε ποσοστό 25-35% διοικούνται από γυναίκες!

Αναγνωρίζεται, όμως, η συμβολή των γυναικών;

Μπορεί οι γυναίκες να συμμετέχουν ενεργά από την παραγωγή μέχρι και την εξαγωγή του καφέ, αλλά έχουν λιγότερα δικαιώματα. Αυτό σημαίνει περιορισμένες ευκαιρίες απασχόλησης και ανέλιξης και κατ’ επέκταση χαμηλότερους μισθούς. Επίσης, σημαίνει ότι η εργασία τους δεν αναγνωρίζεται. Η συμβολή τους και η παρουσία τους παραγκωνίζονται και απαξιώνονται. Και όλα αυτά γιατί ζουν σε χώρες με καθεστώτα που ακόμη και η ελευθερία έκφρασης φαίνεται τόσο μακρινή για αυτές.

Κι εμείς οι ίδιοι όμως συνεχίζουμε να ταυτίζουμε συγκεκριμένα επαγγέλματα μόνο με άντρες, όπως αυτό του καλλιεργητή καφέ. Υπάρχει μία κοινή πεποίθηση ότι στον γεωργικό τομέα απασχολούνται κατά κύριο λόγο άντρες, επειδή πρόκειται για χειρωνακτική εργασία. Ωστόσο, η αντίληψη αυτή είναι λανθασμένη. Συνολικά, περίπου 564 εκατομμύρια γυναίκες απασχολούνται παγκοσμίως στον γεωργικό τομέα. Ένας αριθμός που αντιστοιχεί κατά προσέγγιση στο 43% του εργατικού δυναμικού, δηλαδή σχεδόν στο μισό!

Γιατί η εταιρεία «illy» αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση;

Μεταφερόμαστε πίσω στο 2018 και συγκεκριμένα στην 1^η Οκτωβρίου, που ο illy γιόρτασε την Παγκόσμια Ημέρα Καφέ με έναν μοναδικό τρόπο. Σε όλα τα καταστήματά του σέρβιρε espresso σε μισό φλιτζάνι (!) Και αυτό για να δείξει τι θα συνέβαινε σε περίπτωση που δεν υπήρχαν οι γυναίκες στην παραγωγή καφέ.

Με αυτόν τον τρόπο, ο illy όχι μόνο αναγνώρισε τη συμβολή των γυναικών, αλλά φρόντισε να την επικοινωνήσει σε όλους τους λάτρεις του καφέ. Ήταν ένα ηχηρό, έμπρακτο «ευχαριστώ» σε αυτές τις γυναίκες. Οι καταναλωτές αρχικά δεν κατάλαβαν περί τίνος πρόκειται. Όσοι ρώτησαν και έμαθαν γιατί γίνεται αυτό εξεπλάγησαν και αγκάλιασαν αυτήν την ενέργεια.

Μπορείτε να απολαύσετε τις αντιδράσεις τους στο βίντεο στον παρακάτω σύνδεσμο:

https://youtu.be/PBcSvSSorTQ

International Women’s Coffee Alliance (IWCA)

Πρόκειται για έναν Διεθνή Συνεταιρισμό Γυναικών που απασχολούνται σε όλα τα επίπεδα της αλυσίδας παραγωγής καφέ. Στόχοι του συνεταιρισμού είναι:

να ενδυναμώσει τις γυναίκες στη διεθνή κοινότητα του καφέ, για να κάνουν βιώσιμη την καθημερινότητα τους και να προσθέσουν ουσία στη ζωή τους
να ενθαρρύνει και να αναγνωρίσει τη συμμετοχή των γυναικών σε όλες τις πτυχές της βιομηχανίας του καφέ.

Πώς το κοινό ενδιαφέρον μερικών γυναικών κατάφερε να δημιουργήσει μία τόσο αξιόλογη παγκόσμια «συμμαχία»; Η απάντηση βρίσκεται πίσω στο μακρινό 2003. Γυναίκες από την Κόστα Ρίκα, τη Νικαράγουα και τις ΗΠΑ ενώθηκαν για να εστιάσουν στον κοινό τους στόχο:

…«να βελτιώσουν όλες τις πτυχές της βιομηχανίας του καφέ ενδυναμώνοντας και ενώνοντας τις γυναίκες σε όλον τον κόσμο»…

Με την πάροδο του χρόνου και χάρη σε σημαντικές συνεργασίες, αυτή η ιδέα εξελίχθηκε σε έναν νόμιμο οργανισμό. Σε έναν οργανισμό που καταφέρνει να συνδέσει ανθρώπους, κοινότητες και συνεργάτες και να επικοινωνήσει τους κοινούς τους στόχους. Και με αυτόν τον τρόπο, ενδυναμώνει τις γυναίκες να οδηγήσουν τους εαυτούς τους, τις οικογένειες και τις κοινότητες τους, αλλά και την παγκόσμια βιομηχανία, σε υψηλότερα επίπεδα διαβίωσης.

Café Femenino Foundation: η ισότητα στην κούπα μας

Όπως φαίνεται, και σε άλλα μέρη του πλανήτη οι γυναίκες είχαν την ανάγκη να ενωθούν για να ακουστούν οι φωνές τους. Το 2004 συστάθηκε το Café Femenino Foundation στο Περού, με πρωτοβουλία του Garth Smith και της συζύγου του, Gay. Επρόκειτο για εμπόρους καφέ που ταξίδευαν σε απομακρυσμένα μέρη στα οποία υπήρχαν παραγωγές καφέ. Αυτό που συνάντησαν εκεί ήταν γυναίκες χωρίς φωνή, χωρίς δικαιώματα, κοινωνικά, πολιτικά, οικονομικά. Γι’ αυτό και πήραν την πρωτοβουλία να ιδρύσουν τον εν λόγω συνεταιρισμό. Κύριος στόχος του είναι η ενδυνάμωση των γυναικών και η στήριξη των οικογενειών που βιοπορίζονται από τη βιομηχανία του καφέ.

Πρόκειται, συνεπώς, για έναν εθελοντικό, μη κερδοσκοπικό οργανισμό, που λειτουργεί εδώ και 18 ολόκληρα χρόνια. Το ίδρυμα έχει καταφέρει να χρηματοδοτήσει όλους τους τύπους επιχορηγήσεων όλα αυτά τα χρόνια.

Ενδεικτικά:

κοινοτικούς κήπους,
προγράμματα εκτροφής ζώων,
προγράμματα υγείας και υγιεινής,
έργα ύδρευσης,
εκπαιδεύσεις διαφοροποίησης εισοδήματος,
εκπαιδεύσεις διατροφής.
Με λίγα λόγια, έχει βελτιώσει τη ζωή των παραγωγών καφέ -κυρίως των γυναικών – σε περισσότερες από δέκα χώρες.

Ανά τον κόσμο, υπάρχουν πολλοί οργανισμοί τόσο για τα δικαιώματα των γυναικών όσο και για τις γυναίκες στην παραγωγή καφέ, συγκεκριμένα. Τι κάνει όμως αυτόν τον οργανισμό τόσο ξεχωριστό;

«ανοίγει τα αυτιά του και την καρδιά του» για να αφουγκραστεί τις πραγματικές ανάγκες των φτωχών οικογενειών
λειτουργεί με ένα πρόγραμμα αιτήσεων επιχορήγησης, εξετάζει και υποστηρίζει ανάγκες όλων των ειδών
συνεργάζεται απευθείας με παραγωγούς και άλλους οργανισμούς για την επίβλεψη έργων

Το έργο του δε σταματάει, όμως, στη μείωση των επιπέδων φτώχειας σε αυτές τις περιοχές. Συμβάλλει και στην αναγνώριση της αξίας των γυναικών. Μειώνει σημαντικά τα περιστατικά άσκησης βίας έναντι των γυναικών. Χάρη στον οργανισμό αυτό, η γυναικεία εργατική δύναμη στη βιομηχανία του καφέ αποκτά φωνή και δικαιώματα. Δικαιώματα όπως διαχείριση της γης που καλλιεργούν, οικονομική αυτάρκεια καθώς και εξασφάλιση απευθείας πληρωμής για τον καφέ που παράγουν.

Στην ουσία, το Café Femenino Foundation αγοράζει την παραγωγή των γυναικών και στη συνέχεια την πουλάει σε όλο τον κόσμο. Eξαρτάται από δωρεές από τη βιομηχανία του καφέ και από κάθε επίπεδο στην αλυσίδα αξίας του καφέ. Έτσι, οι εταιρείες που αγοράζουν τον καφέ μπορούν να αναλάβουν και την ολοκλήρωση έργων, που χρειάζονται οι γυναίκες στις χώρες του καφέ.

Το café στην Κηφισιά που εξασφαλίζει καλύτερη ζωή στις γυναίκες της Λατινικής Αμερικής

Πρώτο σημείο της αλυσίδας Café Femenino στην Ευρώπη αποτελεί το κατάστημα που άνοιξε στην Αθήνα, Κηφισίας 324. Όμως, οι πρωτιές δε σταματάνε εδώ. Πρόκειται και για το πρώτο σημείο παγκοσμίως που θα πουλάει τον καφέ γυναικείων συνεργατικών σχημάτων καλλιέργειας στη λιανική αγορά. Χάρη στο Café Femenino, οι γυναίκες εκπαιδεύονται στην καλλιέργεια καφέ σε αυξημένα υψόμετρα. Κολομβία, Περού, Βολιβία, Ινδονησία, Βραζιλία, Νικαράγουα, Γουατεμάλα, Άγιος Δομίνικος και Ρουάντα είναι οι κύριες χώρες που μας χαρίζουν αυτήν την ευχάριστη εμπειρία καφέ Arabica.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το Café Femenino δεσμεύεται να δωρίζει 0,05 ευρώ ανά ποτήρι καφέ που πουλάει στο πρόγραμμα επιχορηγήσεων που τρέχει το Café Femenino Foundation. Πρώτο έργο για το café της Αθήνας για τα έτη 2021/22 είναι το Early Education Center στην κοινότητα Cajamarca στο Περού.

Παράλληλα, το Café Femenino θα δωρίζει 0,025 ευρώ ανά ποτήρι καφέ σε κάποια ελληνική οργάνωση για την ενδυνάμωση της γυναικείας επιχειρηματικότητας. Πέρα από την προσπάθεια για πανευρωπαϊκή διάδοση του οράματος του ιδρύματος, το διαφορετικό αυτό καφέ πρωτοπορεί και στην ενδυνάμωση του γυναικείου εργατικού δυναμικού.

Αντί επιλόγου…

Το καινοτόμο, για τα ελληνικά πρότυπα, Café Femenino προβάλλει την ιστορία των γυναικών που εργάζονται σκληρά πίσω από μία κούπα καφέ. Από τη συστηματική καλλιέργεια του καφέ τον 15^ο αιώνα, έπρεπε να έρθει ο 21^ος για να αναγνωριστεί η αξία των γυναικών στη βιομηχανία του καφέ.

«Σας ευχαριστούμε, λοιπόν, για τους καφέδες και τα χαμόγελα που μας προσφέρετε 😊».