Θοδωρής Γκολέμης, Φοιτητής Νομικής ΑΠΘ
Ενόψει και των Ευρωεκλογών συχνά επαναφέρεται στη δημόσια σφαίρα το θέμα του δημογραφικού. Είναι χαρακτηριστική η φράση πως η Ευρώπη θα μεταλλαχθεί από Γηραιά σε “Γηρασμένη” ήπειρο και πως ο δυτικός κόσμος θα αντιμετωπίσει ανυπέρβλητα προβλήματα λόγω της αύξησης της μέσης ηλικίας του πληθυσμού. Όμως τα στοιχεία δείχνουν πως το ίδιο ζήτημα καλούνται να επιλύσουν και ανατολικές χώρες και μάλιστα πανίσχυρες, όπως η Κίνα. Αίσθηση προκαλούνε, λοιπόν, οι τελευταίες δημογραφικές μετρήσεις στην Κίνα, οι οποίες δείχνουν πέραν πάσης αμφιβολίας πως αν οι ηλικιωμένοι Κινέζοι ίδρυαν δικό τους κράτος, θα ήταν το τέταρτο μεγαλύτερο στον κόσμο!!.
Το μέγεθος της δημογραφικής κρίσης
Για να γίνει πιο κατανοητό το μέγεθος του προβλήματος, που έχει να αντιμετωπίσει η Κινεζική κυβέρνηση χρήσιμο είναι να ανατρέξει κανείς στα στατιστικά. Πιο συγκεκριμένα, στην χώρα αυτή με τον αρχαίο πολιτισμό, σήμερα οι άνω των 60 αποτελούν το 21% του συνόλου, δηλαδή περίπου 297 εκατομμύρια.
Μάλιστα, οι ειδικοί εκτιμούν πως μέχρι το 2050 το νούμερο θα έχει φτάσει πάνω από 520 εκατομμύρια, κοντά στο 38% επί του συνόλου. Επιπροσθέτως, ο πληθυσμός της Κίνας μειώθηκε για δεύτερη διαδοχική χρονιά κυρίως λόγω των θανάτων που σχετίζονται με τον COVID ενώ σύμφωνα με το Reuters, τα δεδομένα του πληθυσμού δείχνουν ότι ο αριθμός των νέων γεννήσεων το 2023 είναι ακόμα χαμηλότερος από τα 9,56 εκατομμύρια που καταγράφηκαν το 2022, καθώς μακροχρόνια ζητήματα όπως η ανισότητα των φύλων και το υψηλό κόστος φροντίδας των παιδιών παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό ανεπίληπτα.
Πάντως, χρειάζεται ειδική μνεία στην επίδραση του COVID σε αυτό το φαινόμενο, καθώς εντυπωσιακό είναι πως ακόμα και στο αυταρχικό καθεστώς του Σι Τζινπίνγκ, το οποίο πιέζει ανελλιπώς τους γιατρούς να μην ταξινομούν και να μην ανακοινώνουν τους θανάτους από κορονοϊό, η επαρχία Zhejiang της Κίνας, ανέφερε αύξηση 70% (!) των αποτεφρώσεων τον Ιανουάριο-Μάρτιο του 2022. Από τότε τα δεδομένα έχουν αφαιρεθεί. Τέλος, οι δυσοίωνες προβλέψεις του ΟΗΕ πως μέχρι το 2100 η Κίνα θα χάσει σχεδόν το 50% του πληθυσμού της, αποτελούν σοβαρές προκλήσεις για τον Σι Τζινπίνγκ.
Οι επιπτώσεις του δημογραφικού στην οικονομία
Το πιο βασικό πρόβλημα, το οποίο καλείται να αντιμετωπίσει η Κινεζική κυβέρνηση είναι η μείωση του εργατικού δυναμικού. Ειδικότερα, η μείωση αυτή θα έχει επιπτώσεις στον ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ, ο οποίος τα τελευταία 40 χρόνια ήταν στο 9% τον χρόνο προσεγγιστικά. Σήμερα ,όμως, πολλοί από τους εργάτες που συντέλεσαν στην πρωτοφανή ανάπτυξη έχουν φτάσει σε ηλικία συνταξιοδότησης.
Παράλληλα, σε αντίθεση με άλλες χώρες, οι οποίες αντιμετωπίζουν το ίδιο θέμα ,όπως η Ιαπωνία, ο κινεζικός λαός δεν είναι τόσο πλούσιος ώστε να διαχειριστεί τη μείωση του ρυθμού ανάπτυξης. Πράγματι, όταν η δημογραφική κρίση ξέσπασε στην Ιαπωνία (2008) το κατά κεφαλήν εισόδημα έφτανε τα 47.500$ (σε σημερινή αξία) ενώ της Κίνας σήμερα αγγίζει τα 21.000$. Οι συνέπειες ,λοιπόν, θα γίνουν αισθητές στην πραγματική ζωή του Κινέζου πολίτη.
Μπροστά σε αυτές τις εξελίξεις η κινεζική κυβέρνηση θα αναγκαστεί να λάβει μέτρα. Πιο αναλυτικά, όπως και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, το όριο συνταξιοδότησης θα ανεβεί καθώς το προσδόκιμο ζωής στη Κίνα έχει αυξηθεί από κάτω του 60 κοντά στα 80 έτη. Ακόμη, το παραγωγικό μοντέλο θα αναγκαστεί να αλλάξει καθώς το ένα τέταρτο του πληθυσμού απασχολείται στον πρωτογενή τομέα.
Σήμερα όμως καθώς 1 στους 2 Κινέζους από 20 μέχρι 24 ετών έχει σπουδάσει, οι άνθρωποι αυτοί πρέπει να αξιοποιηθούν διαφορετικά καθώς εναλλακτικά προτιμούν να μη δουλέψουν, μειώνοντας έτσι την παραγωγικότητα. Πάντως, ένας άλλος τομέας στον όποιον ποντάρει ο Κινέζος Πρόεδρος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας είναι η αυτοματοποίηση. Για να ισοσκελίσει το ολοένα και μειωμένο εργατικό δυναμικό η Κίνα έχει 400 ρομπότ ανά 10.000 εργαζόμενους. Το νούμερο είναι λίγο πάνω από τον μέσο όρο των άλλων κρατών. Όμως, η Κίνα κινείται δυναμικά προς αυτή τη κατεύθυνση αφού το 2022 τα μισά από τα βιομηχανικά ρομπότ που αγοράστηκαν παγκοσμίως εγκαταστάθηκαν στην Κίνα.
Άλλο ζήτημα που δημιουργείται είναι η πίεση στο ασφαλιστικό σύστημα, η οποία είναι αναπόφευκτη σε όλες τις χώρες με γηρασμένο πληθυσμό. Σήμερα οι περισσότεροι ηλικιωμένοι βασίζονται στην βοήθεια των παιδιών τους και γενικότερα των νεότερων μελών της οικογένειας. Η πρακτική αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία στην Κίνα, όπου το να παραμελεί κανείς τους γονείς του είναι από το 2012 ποινικό αδίκημα, δηλαδή μπορεί να μπει στην φυλακή. Παρόλα αυτά είναι προφανές πως μια οικονομία του μεγέθους της Κίνας, η οποία εδώ και καιρό αποτελεί τον κινητήριο μοχλό της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης, δεν μπορεί να βασίζεται σε τέτοια μέτρα.
Ήδη το μεγαλύτερο ασφαλιστικό ταμείο της χώρας προβλέπεται ότι θα χρεοκοπήσει το 2035 και ότι για να διατηρηθούν οι συντάξεις στα ήδη χαμηλά επίπεδα οι κρατικές δαπάνες θα πρέπει να αυξηθούν κατα 200%, αντιστοιχώντας στο 10% του ΑΕΠ. Εξίσου αποθαρρυντική είναι και η δυσπιστία των Κινέζων προς τους ιδιωτικούς ασφαλιστικούς φορείς αλλά και γενικά προς τα οικονομικά προϊόντα, προτιμώντας να επενδύουν σε ακίνητα, τομέας ο οποίος αποτελεί βαθύ “αγκάθι” για την κινεζική οικονομία και αντιπροσωπεύει το 23% του κινεζικού ΑΕΠ. Και για αυτό το πρόβλημα , οποία λύση και να υιοθετηθεί (είτε περικοπή συντάξεων είτε μεγαλύτερη κρατική χρηματοδότηση και άρα αύξηση των φόρων) η επίλυση του είναι αβέβαιη.
Συμπεράσματα
Συμπερασματικά, οι δυτικές χώρες δεν είναι οι μόνες οι οποίες κινδυνεύουν από την απειλή του δημογραφικού. Οι περισσότερες αναπτυγμένες οικονομίες έχουν να αναλογιστούν αυτό το πρόβλημα καθώς και τις παγκόσμιες ανακατατάξεις που θα φέρει. Όταν δηλαδή ο πληθυσμός της Αφρικής αυξάνεται με πενταπλάσιο ρυθμό ή όταν ο αλλοδαπός πληθυσμός στην Ευρώπη με προέλευση την Αφρική και την Ανατολή γεννάει δυο και τρεις φορές παραπάνω από τους ημεδαπούς, είναι προφανές πως το παγκόσμιο status quo θα μεταβληθεί σε λίγα χρόνια. Ευχής έργον θα ήταν ,λοιπόν, να ληφθούν μέτρα ανάλογα της σημασίας του προβλήματος από το κράτος ενώ και οι πολίτες να ενεργοποιηθούν καθώς είναι ένα θέμα που δεν θα αφήσει κανέναν ανεπηρέαστο.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Οικονομικός Ταχυδρόμος. (09.01.2024). Κίνα: Η αδύναμη οικονομία συρρικνώνει τον πληθυσμό
- Sean Hanlon. (27/8/2023). Αποπληθωρισμός, χρέος και δημογραφικό: Οι τρεις μεγάλες παγίδες για την οικονομία της Κίνας .Forbes
- Statista .(6/2024). The 20 countries with the highest fertility rates in 2023
- The Economist. (9/6/2024). China’s high-stakes struggle to defy demographic disaster
- In newspaper. (17/1/2024). Βαθαίνει η δημογραφική κρίση στην Κίνα – Στα τάρταρα το ποσοστό γεννήσεων
you are in reality a good webmaster The website loading velocity is amazing It sort of feels that youre doing any distinctive trick Also The contents are masterwork you have done a fantastic job in this topic
Mygreat learning I appreciate you sharing this blog post. Thanks Again. Cool.
Techno rozen This is my first time pay a quick visit at here and i am really happy to read everthing at one place
My brother suggested I might like this website He was totally right This post actually made my day You cannt imagine just how much time I had spent for this information Thanks
Fantastic site A lot of helpful info here Im sending it to some buddies ans additionally sharing in delicious And naturally thanks on your sweat
Uau, layout incrível do blog Há quanto tempo você bloga, você fez o blog parecer fácil A aparência geral do seu site é magnífica, assim como o conteúdo
Hi my loved one I wish to say that this post is amazing nice written and include approximately all vital infos Id like to peer more posts like this
Its like you read my mind You appear to know so much about this like you wrote the book in it or something I think that you can do with a few pics to drive the message home a little bit but other than that this is fantastic blog A great read Ill certainly be back
Wow amazing blog layout How long have you been blogging for you made blogging look easy The overall look of your web site is magnificent as well as the content
Usually I do not read article on blogs however I would like to say that this writeup very compelled me to take a look at and do it Your writing style has been amazed me Thank you very nice article
you are in reality a just right webmaster The site loading velocity is incredible It seems that you are doing any unique trick In addition The contents are masterwork you have performed a wonderful task on this topic
I loved as much as you will receive carried out right here The sketch is tasteful your authored subject matter stylish nonetheless you command get got an edginess over that you wish be delivering the following unwell unquestionably come further formerly again as exactly the same nearly very often inside case you shield this hike
Wow amazing blog layout How long have you been blogging for you made blogging look easy The overall look of your web site is magnificent as well as the content
Your blog is a constant source of inspiration for me. Your passion for your subject matter is palpable, and it’s clear that you pour your heart and soul into every post. Keep up the incredible work!
My brother suggested I might like this blog He was totally right This post actually made my day You can not imagine simply how much time I had spent for this info Thanks
Hi i think that i saw you visited my web site thus i came to Return the favore I am attempting to find things to improve my web siteI suppose its ok to use some of your ideas
Temp Mail I’m often to blogging and i really appreciate your content. The article has actually peaks my interest. I’m going to bookmark your web site and maintain checking for brand spanking new information.
Just wish to say your article is as surprising The clearness in your post is just cool and i could assume youre an expert on this subject Fine with your permission allow me to grab your RSS feed to keep updated with forthcoming post Thanks a million and please keep up the enjoyable work
Your blog is a treasure trove of knowledge! I’m constantly amazed by the depth of your insights and the clarity of your writing. Keep up the phenomenal work!
Normally I do not read article on blogs however I would like to say that this writeup very forced me to try and do so Your writing style has been amazed me Thanks quite great post