“Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ευφάνταστες ιδέες το απόγευμα, όμως όταν ξυπνάνε το επόμενο πρωί, επιστρέφουν πάλι στην ίδια δουλειά. Συνεπώς, πρέπει να κάνουμε κάτι διαφορετικό”, Jack Ma, ιδρυτής της Alibaba

Εισαγωγή στον κόσμο της Taobao

Φανταστείτε για μια στιγμή την ύπαρξη μίας μεγάλης διαδικτυακής πλατφόρμας που επιτρέπει συναλλαγές λιανικού εμπορίου. Οι πρώτες σκέψεις σχετικά με μία εταιρεία τέτοιου βεληνεκούς είναι συνήθως η Amazon και το eBay. Ωστόσο, καμία από αυτές δεν έχει συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη της υπαίθρου και στην προώθηση των γεωργικών προϊόντων. Κι όμως, υπάρχει μία διαδικτυακή πλατφόρμα η οποία εστιάζει στην άνοδο της αγροτικής οικονομίας μετατρέποντας τους αγρότες σε σύγχρονους «Κροίσους».

Το Taobao.com είναι μία αγορά C2C (consumer-to-consumer). Έτσι, επιτρέπει στους ανθρώπους και τις επιχειρήσεις να αγοράζουν και να πωλούν αγαθά μέσω της κεντρικής της διαδικτυακής πλατφόρμας. Είναι η μεγαλύτερη ιστοσελίδα e-commerce στο κόσμο και η όγδοη σε επισκεψιμότητα, σύμφωνα με την Alexa (ευρέως διαδεδομένη φωνητική υπηρεσία, δημιουργία της Amazon). Βρίσκεται υπό την κυριότητα της Κινεζικής Alibaba Group που ειδικεύεται στο ηλεκτρονικό εμπόριο.

Στις αρχές του 2000 ο Jack Ma, ιδρυτής της Alibaba αντιμετώπιζε ένα πρόβλημα. Η εταιρεία του απειλούταν από έναν παγκόσμιο κολοσσό του διαδικτυακού εμπορίου. Ο λόγος φυσικά για το eBay που είχε κατοχυρώσει τη θέση του στην αγορά της Κίνας. Συνεπώς, ο Ma θέλοντας να διατηρήσει την κυριαρχία του σε αυτή την  αγορά, έφερε στο προσκήνιο τη νέα ιστοσελίδα “Taobao”.

Η στρατηγική ανάπτυξης της πλατφόρμας

Παρόλο που το Taobao και το eBay προσέφεραν παρόμοιες υπηρεσίες, η διαφοροποίηση έγκειτο στις πλατφόρμες τους. Μερικές διαφορές «κλειδιά» είναι οι εξής:

  1. Αν και το όνομα του eBay ήταν ευρέως διαδεδομένο στον δυτικό κόσμο, στην πραγματικότητα δε σήμαινε τίποτα στην κινεζική γλώσσα. Στον αντίποδα, το Taobao ήταν μία τουλάχιστον αξιομνημόνευτη λέξη της οποίας η σημασία είναι «κυνηγάω τον θησαυρό».
  2. Οι εταιρείες είχαν πολύ διαφορετικά επιχειρηματικά μοντέλα. Ενώ το eBay χρεώνει τους πωλητές του με κόστη συναλλαγής, το Taobao είναι εντελώς δωρεάν προς χρήση.
  3. Έχουν διαφορετικές στρατηγικές διαφήμισης. Το eBay στοχεύει σε διαφημίσεις μέσω του Διαδικτύου, ενώ το Taobao σε διαφημίσεις μέσω τηλεόρασης. Η αιτία ήταν ότι η πλειοψηφία των ιδιοκτητών μικρομεσαίων επιχειρήσεων ξοδεύει περισσότερο χρόνο παρακολουθώντας τηλεόραση, παρά εξερευνώντας το διαδίκτυο.
  4. Το eBay έχει αντιγράψει το αμερικάνικο online-μοντέλο δημοπρασίας. Αντίθετα το Taobao εστιάζει στις άμεσες εμπορικές πωλήσεις, δημιουργώντας παράλληλα μία πλατφόρμα μηνυμάτων. Στόχος της, η διευκόλυνση της επικοινωνίας μεταξύ πωλητή και αγοραστή.

Προς έκπληξη όλων, το Taobao κατέρριψε τα στερεότυπα και κέρδισε τη μάχη για την κατάκτηση της κινεζικής αγοράς, ενάντια στο eBay. Όμως, δεν σταμάτησε εκεί. Ο Jack Ma σκόπευε να μετατρέψει την επιχείρηση του σε μία «δεξαμενή» οικονομικής ανάπτυξης. Και για να το επιτύχει αυτό έπρεπε να ψάξει στην εξοχή…

Η δημιουργία των “Taobao Villages”

Το 2008, το Dongfeng ένα μικρό χωριό στην αγροτική επαρχία Hunan έγινε το πρώτο Taobao Village της Κίνας. Όλα ξεκίνησαν όταν ο Sun Han, ένας τριαντάχρονος ντόπιος, παραιτήθηκε από τη δουλειά του στην πόλη και επέστρεψε στο χωριό με σκοπό να γίνει επιχειρηματίας. Μόλις με 2000 yuan και έναν υπολογιστή στην κατοχή του ξεκίνησε τη δική του διαδικτυακή επιχείρηση. Στην αρχή, πουλούσε μικρής αξίας αγαθά όπως αναπτήρες και ξυραφάκια. Έναν χρόνο αργότερα, επισκέφτηκε ένα μαγαζί ΙΚΕΑ στην Σανγκάη. Έτσι, πήρε κίνητρο να ξεκινήσει τη δική του επιχείρηση επίπλων μέσω της Taobao. Αρχικά, κατάφερε να βρει έναν επιπλοποιό που ήταν θετικός σε μια δοκιμαστική συνεργασία. Έτσι, μέσα σε λίγους μήνες έφτασε στο σημείο να πουλά όλα τα είδη επίπλων χαμηλού κόστους και να δέχεται δεκάδες παραγγελίες καθημερινά.

Μιμούμενοι το παράδειγμα του Sun Han, οι συγχωριανοί του ξεκίνησαν τις δικές του επιχειρήσεις πώλησης επίπλων μέσω της Taobao. Στις αρχές του 2009 η φήμη αυτών των διαδικτυακών καταστημάτων είχε εξαπλωθεί και στις γύρω περιοχές. Αποτέλεσμα αυτού στατιστικά, να ανοίγει ένα νέο κατάστημα κάθε μέρα.

Χαρακτηριστικά των Taobao Villages

Σύμφωνα με την Alibaba τα Taobao Villages πρέπει να πληρούν τρεις προϋποθέσεις.

  1. Οι κάτοικοι έχουν ενταχθεί στον κόσμο του e-commerce μέσω της πλατφόρμας Taobao.
  2. Ο συνολικός όγκος των διαδικτυακών συναλλαγών πρέπει να είναι τουλάχιστον 10 εκατομμύρια RMB ανά έτος (δηλαδή 1.6 εκατομμύρια δολάρια).
  3. Τουλάχιστον το 10% των εργασιών του χωριού να είναι ενσωματωμένες στο e-commerce. Εναλλακτικά, να υπάρχουν τουλάχιστον 100 ενεργά μαγαζιά με ιδιοκτήτες τους, τους ανθρώπους του χωριού.

Η άνοδος των Taobao Villages

Η πλατφόρμα Taobao αποδείχθηκε σωτήρια για την ύπαιθρο, καθώς έδωσε τη δυνατότητα σε αυτούς τους ανθρώπους να βελτιώσουν το βιοτικό τους επίπεδο. Το μοτίβο επέκτασης αυτών των χωριών παραμένει ίδιο σε κάθε περίπτωση. Ένας άνθρωπος έχει μία ιδέα, την υλοποιεί και καθώς βγάζει άμεσο κέρδος έρχεται η μίμηση από τους υπόλοιπους ντόπιους. Ο ένας άνθρωπος γίνεται ένα χωρίο, το ένα χωρίο μία επαρχία και η μία επαρχία επεκτείνεται σε περισσότερες.

Όλο αυτό το αγροτικό e-commerce έχει εξελιχθεί σε μία επικερδή βιομηχανία. Υπάρχουν άνθρωποι ειδικευμένοι στην κατασκευή ιστοσελίδων και φωτογράφοι που κάνουν τα προϊόντα να φαίνονται πιο ελκυστικά. Επίσης, εταιρείες κούριερ που εξασφαλίζουν τη μεταφορά των προϊόντων σε ολόκληρη την Κίνα. Με αυτόν τον τρόπο, όλοι οι παραπάνω συμβάλλουν θερμά σε αυτή την επιχειρηματική καινοτομία.

Επιπρόσθετα, σε πολλές περιπτώσεις η τοπική διοίκηση παρέχει χώρους με ελεύθερη πρόσβαση στο διαδίκτυο και δωρεάν σεμινάρια κατάρτισης. Εντυπωσιακό γεγονός αποτελεί επίσης, η ίδρυση δημοσίων σχολών, με την ονομασία “Taobao Universities”. Εκεί, διδάσκονται οι βασικές γνώσεις  ηλεκτρονικού υπολογιστή, η κατασκευή ιστοσελίδας και η εξυπηρέτηση πελατών.

Κατά συνέπεια, ολόκληρες τοπικές οικονομίες έχουν αναγεννηθεί από τις στάχτες τους και ο ανταγωνισμός μεταξύ τους αυξάνεται. Για παράδειγμα, το χωριό Wanto στην επαρχία Shandong πουλά ψάθινα προϊόντα, ενώ η επαρχία Hebei είναι το κυριότερο μέρος παραγωγής κασμιρένιων προϊόντων της Κίνας. Το 2013 συμμετείχαν μόλις 20 χωριά. Το 2014 ο αριθμός εκτοξεύτηκε σε 212 και το 2015 σε 780, με 200.000 online μαγαζιά και συμμετοχή 7 επαρχιών. Τον Αύγουστο του 2019 καταγράφηκαν 4.310 χωριά, με 660.000 online μαγαζιά σε 25 επαρχίες και κέρδη ύψους 700 δισεκατομμυρίων RMB, σύμφωνα με την AliResearch. Επίσης, το ίδιο έτος σημειώθηκε συμμετοχή 250 εκατομμυρίων ανθρώπων από τους 564 εκατομμύρια που είναι συνολικά ο αγροτικός πληθυσμός της Κίνας. Οι επαρχίες Zhejiang, Guangdong και Jiangsu διαθέτουν τα περισσότερα Taobao Villages.

Προκλήσεις του υπαίθριου e-commerce

Αναμφίβολα, η πλατφόρμα Taobao αποτελεί το μέλλον του υπαίθριου e-commerce, όμως δεν λείπουν οι προκλήσεις μίας τέτοιας εναλλακτικής προσέγγισής του.

  1. Η σύνδεση διαδικτύου στην επαρχία είναι χείριστη, με αποτέλεσμα να υπάρχουν χρονοκαθυστερήσεις.
  2. Οι e-επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν τεράστιο ανταγωνισμό, διότι υπάρχουν διαθέσιμα εκατομμύρια πανομοιότυπα προϊόντα. Συνεπώς, οι έμποροι έχουν ως «όπλο» καταπολέμησης του ανταγωνισμού τη μείωση της τιμής. Σε πολλές περιπτώσεις όμως, εισπράττουν ελάχιστα έσοδα, δημιουργούνται χρέη και εν τέλει εξέρχονται από τον κλάδο.
  3. Η κλοπή της πνευματικής ιδιοκτησίας παραμένει ευρέως διαδεδομένη. Τα πιο γνωστά σκάνδαλα είναι η δημιουργία πλαστών τσαντών Luis Vuitton και ζωνών Prada. Οι οίκοι έχουν μηνύσει αρκετές φορές την Taobao, ώστε να ασκεί σκληρή επίβλεψη στα προϊόντα που πωλούνται μέσω της πλατφόρμα της. Επιπροσθέτως, άπειρα φαινόμενα κλοπής πνευματικής ιδιοκτησίας συναντώνται μεταξύ των εμπόρων με «πρωταγωνιστές» την κλοπή φωτογραφιών και την αντιγραφή του συστήματος ολόκληρων e-μαγαζιών.
  4. Το υπαίθριο e-commerce θα δυσκολευτεί να συμβαδίσει με την ραγδαία οικονομική ανάπτυξη της Κίνας. Σύμφωνα με έρευνα, ο μέσος ιδιοκτήτης δεν κατέχει πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Επομένως, είναι σπάνιο φαινόμενο η ύπαρξη των απαραιτήτων γνώσεων για την αναβάθμιση των προϊόντων και των υπηρεσιών τους.

 

Η ιδανική “cash-cow”

Παρ’ όλα αυτά, το Taobao αποτελεί ίσως την ιδανική “cash-cow” εταιρεία. Με τον όρο “cash cow” εννοούμε μια επιχείρηση, ένα προϊόν ή ένα περιουσιακό στοιχείο που παράγει συνεπή ταμειακή ροή κατά τη διάρκεια της ζωής του. Αυτή η επιχείρηση έχει κατοχυρώσει τη θέση της στην αγορά και απαιτεί μικρά χρηματικά ποσά επένδυσης. Επίσης, αποτελεί μια αναφορά σε ένα από τα τέσσερα τεταρτημόρια του BCG Matrix, μιας μεθόδου οργάνωσης επιχειρηματικής μονάδας. Το Taobao θέτει σοβαρή υποψηφιότητα για την κατάκτηση αυτού του τίτλου, διότι έχει μεταμορφώσει την αγροτική Κίνα σε εργοστάσιο παραγωγής χρυσού.

Μέσω της στρατηγικής αγροτικής επέκτασης, συνέβαλε στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της άνεσης για εκατομμύρια Κινέζους. Η έλευση των ψηφιακών πλατφορμών έχει τονώσει την ανάπτυξη των αγροτικών επιχειρήσεων και άλλαξε τον τρόπο που οι πολίτες της υπαίθρου καταναλώνουν και παράγουν. Στην κινεζική εξοχή, όλο και περισσότεροι άνθρωποι βρίσκουν τώρα πληροφορίες ηλεκτρονικά. Παραγγέλνουν αγαθά μέσω ψηφιακών αγορών και πωλούν ακόμη και τα προϊόντα τους στις πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου της Taobao. Πλέον, οι αγρότες όλης της Κίνας εγκαταλείπουν τα χωράφια τους και συλλέγουν υπολογιστές, ώστε να γίνουν συμμετέχοντες σε αυτή τη σύγχρονη οικονομία δικτύου.

Αθηνά Πούπα

Φοιτήτρια Οικονομικών Επιστημών Α.Π.Θ.

Απάντηση