Δημήτρης Ντίνας, φοιτητής οικονομικών επιστημών Α.Π.Θ.

Η στιγμή προσφέρεται για να βάλουμε τους σκληρά οικονομικούς όρους στην πραγματική τους διάσταση και τα μαθηματικά στην πραγματική αποστολή της Οικονομίας, που είναι η ευημερία των οικονομικών μονάδων και όχι των αριθμών και των πράξεων. Έτσι, ξεκινάμε με την μελέτη της παραπάνω φωτογραφίας, όπου δεν βλέπουμε ένα οποιοδήποτε ισοσκελές τρίγωνο, αλλά το ασύμβατο τρίγωνο του Mundell γνωστό στα οικονομικά και ως τρίλημμα.

Αυτό το ισοσκελές τρίγωνο στις κορυφές του έχει τρεις διαφορετικές πολιτικές που μπορεί να ακολουθήσει μια χώρα (τη νομισματική πολιτική, την ελεύθερη ροή κεφαλαίων και τις σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες), στις πλευρές του ισοσκελούς τριγώνου βλέπουμε τους πιθανούς συνδυασμούς πολιτικών. Εδώ, όμως, γεννάται ένα ερώτημα είναι δυνατόν κανείς να ασκήσει ταυτόχρονα και τις τρεις; Η απάντηση είναι όχι, όσες χώρες το προσπάθησαν βίωσαν μια ανείπωτη οικονομική και κοινωνική τραγωδία (κρίση του μεξικάνικου πέσο, η Ασιατική Οικονομική Κρίση κα).

Μετά την ανάλυση της θεωρίας του τριγώνου του Mundell ήρθε η ώρα να δομήσουμε την περίπτωση εργασίας της ΟΝΕ και να επιλύσουμε μετά το πρόβλημα που θα διαπιστώσουμε. Ακόμη, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι είναι αρκετά δύσκολο να χτιστεί ένα γενικότερο περίγραμμα για την ΟΝΕ, μιας και το πρόβλημα που θα αναφέρουμε εδράζει τη ρίζα του στην αρχή της οικονομικής κρίσης και δεν έχει επιλυθεί ακόμη.

Ξεκινώντας, λοιπόν την περιγραφή του προβλήματος πρέπει να αναφέρουμε ότι η ΟΝΕ από το 2010 έχει βρεθεί σε μια οικονομική περιδίνηση με αποτέλεσμα σε αυτή να βλέπουμε να αναπτύσσονται τεράστια οικονομικά προβλήματα. Οι ευρωπαϊκές αρχές έχουν λάβει μέτρα για την αντιμετώπιση του Οικονομικού προβλήματος το οποία έχουν να κάνουν με τη δημοσιονομική προσαρμογή, τη νομισματική πολιτική και την ελευθερία κίνησης κεφαλαίων.

Προχωρώντας στην επίλυση της περίπτωσης εργασίας της ΟΝΕ, διαπιστώνουμε την ύπαρξη μιας ιδιαιτερότητας, μιας και ενώ αποτελεί μια οικονομική ένωση, δεν έχει πολιτική ολοκλήρωση, κοινώς αποτελεί μια ιδιότυπη και δύσκολη περίπτωση καθώς τα κράτη μέλη της ξεφορτώθηκαν επί της ουσίας δύο από τις δυνατότητες της, το πάγωμα των ισοτιμιών και την εθνική νομισματική πολιτική, που πλέον ασκείται από μια ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα (την ΕΚΤ) και έχουν κρατήσει μόνο την ελεύθερη ροή κεφαλαίων (με περιορισμούς βέβαια, καθώς ακόμη και πριν τα Ελληνικά Capital Controls υπήρχαν περιορισμοί αλλά πολύ πιο ευέλικτοι). Άρα, κανείς θα μπορούσε να πει ότι μια χώρα θα μπορούσε να βγει για λίγο ή για πάντα από την ΟΝΕ ή οι χώρες της ΟΝΕ να ενωθούν με μία πολιτική ένωση. Το πρώτο είναι πιθανόν να οδηγήσει σε τεράστια αβεβαιότητα και με βάση τις εκτιμήσεις αναλυτών σε ανείπωτη οικονομική τραγωδία τη χώρα που θα το επιλέξει, από την άλλη το δεύτερο είναι ανέφικτο προς το παρόν, λόγω διαφορετικής κουλτούρας και πολιτισμών στις χώρες μέλη…  Άρα, εδώ γεννάται εύλογα το ερώτημα, είναι δυνατόν να γίνει κάτι από οικονομική σκοπιά για να βελτιωθεί η κοινωνική κατάσταση στην Ευρώπη; Η απάντηση μου είναι ναι γίνεται και γι αυτό μάλιστα μπορεί να εξαχθεί από το παραπάνω σχήμα, εξάλλου αν το παρατηρήσει κανείς προσεκτικά θα δει ότι σήμερα η Ευρώπη αξιοποιεί όχι στην πλήρη διάσταση της δύο από τις κορυφές του τριγώνου (την ελεύθερη ροή κεφαλαίων και τη νομισματική πολιτική) ή αλλιώς την πλευρά b! Ακόμη, πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι η μεταβολή από την μία πλευρά στην άλλη είναι πάρα πολύ δύσκολη και χρονοβόρα.

Επομένως, σήμερα στην Ευρώπη μια λύση θα ήταν η περαιτέρω ενίσχυση της ελευθερίας κίνησης κεφαλαίων μέσα στη Νομισματική Ένωση και η πλήρης ενίσχυση της Νομισματικής Πολιτικής. Αναλυτικότερα, αυτή τη στιγμή η ΕΚΤ ασκεί τη Νομισματική Πολιτική της ΟΝΕ, κατά βάση μέσω του προγράμματος QE  (γνωστό και ως και πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης). Είναι όμως αρκετό αυτό;; Στην αρχή της κρίσης κατά πάσα πιθανότητα θα ήταν η σωτηρία της Ευρωζώνης και θα είχαμε αποφύγει σε πολύ μεγάλο βαθμό την οικονομική τραγωδία της μεγάλης πλειοψηφίας των χωρών της ΟΝΕ, όμως στο σήμερα αυτό είναι πλήρως ανεπαρκές και γι αυτό χρειάζονται δραστικές νομισματικές πολιτικές όπως το Ευρωομόλογο και η αύξηση της προσφοράς χρήματος, μέσω δραστικών νομισματικών πολιτικών, με στόχο και μέθοδο στραμμένη προς την αύξηση της ενεργούς ζήτησης.

Απάντηση