Δημήτρης Μεκερίδης, φοιτητής οικονομικών επιστημών Α.Π.Θ.

Στις 2 Δεκεμβρίου η Αμερικάνικη Γερουσία με ψήφους 51-49 εγκρίνει το νέο φορολογικό νομοσχέδιο, μετά από άνευ προηγουμένου για τις ΗΠΑ αντιπαραθέσεις στις αρμόδιες επιτροπές και πύρινους λόγους από τους γερουσιαστές. Αρχικά είχε εισαχθεί στη Βουλή των Αντιπροσώπων στις 2 Νοεμβρίου και ψηφίστηκε στις 16 Νοεμβρίου με ψήφους 227-205. Οι αλλαγές που περιελάμβανε αποτελούσαν προεκλογικές δεσμεύσεις του Donald Trump και ήταν έργο του οικονομικού επιτελείου του, με επικεφαλής τον υπουργό οικονομικών Steven Mnuchin. H έγκριση του αποτέλεσε μεγάλη ανακούφιση τόσο για τον Αμερικάνο πρόεδρο όσο και για το κόμμα τον Ρεπουμπλικάνων καθώς η απόσυρση του νομοσχεδίου για τη μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας ήταν και για τους δύο παραπάνω μεγάλο πλήγμα. Η στόχευση της μεταρρύθμισης στο σύστημα φορολογίας ήταν η μείωση των φορολογικών συντελεστών στα μεσαία και υψηλά εισοδήματα καθώς και στις επιχειρήσεις. Η αρχιτεκτονική του νομοσχεδίου βασίζεται στη λογική ότι οι χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές θα δώσουν κίνητρο στους πολίτες που ανήκουν στις υψηλές εισοδηματικές κλίμακες να αυξήσουν την κατανάλωση και την αποταμίευση. Επίσης οι χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές στις επιχειρήσεις ωθούν σε πραγματοποίηση μεγαλύτερων επενδύσεων και τις αποτρέπουν από το να μεταφέρουν την έδρα τους σε άλλη χώρα.

O υπουργός οικονομικών Steven Mnuchin

Το περιεχόμενο του νομοσχεδίου

Οι κυριότερες διατάξεις που περιλαμβάνει το Tax Cuts and Jobs Act of 2017 είναι οι  εξής:

  • Εφαρμογή φορολογικού συντελεστή 12% για εισοδήματα από 0$-89.999$, 25% για εισόδημα από 90.000$-259.999$, 35% για εισόδημα από 260.000$-1 εκατ.$ και καθιέρωση ανώτερου συντελεστή 39.6% για εισοδήματα μεγαλύτερα του 1 εκατ. $.
  • Περικοπή όλων των προσωπικών φορολογικών εξαιρέσεων και καθιέρωση νέων επιπέδων φοροαπαλλαγών.
Οικογενειακή κατάσταση Φοροαπαλλαγή με το παλιό καθεστώς Φοροαπαλλαγή και εξαιρέσεις με το παλιό καθεστώς Φοροαπαλλαγή με το καινούργιο καθεστώς
Άγαμος, κανένα παιδί 6.350$ 10.400$ 12.000$
Έγγαμος, κανένα παιδί 12.700$ 20.800$ 24.000$
Έγγαμος, δύο παιδιά 12.700$ 28.900$ 24.000$

 

  • Αύξηση της φοροαπαλλαγής από 1.000$ σε 1.600$ ανά παιδί.
  • Κατάργηση όλων των φοροαπαλλαγών που αφορούν σε πολιτειακούς και κοινοτικούς φόρους εισοδήματος και πωλήσεων.
  • Κατάργηση του alternative minimum tax ο οποίος ήταν ένας επιπρόσθετος φόρος και επιβάρυνε εισοδήματα από 200.000$ μέχρι 1.000.000$.
  • Κατάργηση του φόρου μεταβίβασης περιουσίας. Το ποσό της κληρονομηθείσας περιουσίας που παραμένει αφορολόγητο θα αυξηθεί από $5,5 εκατ. στα $11 εκατ.
  • Η μείωση φόρου που προκύπτει από πληρωμή τόκων στεγαστικών δανείων θα ισχύει για αγορά νέων σπιτιών έως αξίας $500.000 και καθιερώνεται «ταβάνι» στις $10.000 στις φοροαπαλλαγές που συνδέονται με την περιουσία.
  • Μείωση στο 25% του φορολογικού συντελεστή (pass-through tax) των εισοδημάτων που προέρχονται από δραστηριότητα από επιχειρηματικά σχήματα που δεν είναι ανώνυμες εταιρίες*. Αυτά αντιπροσωπεύουν το 95% των επιχειρήσεων.
  • Ο φορολογικός συντελεστής στα κέρδη των μεγάλων εταιριών μειώνεται από το 35% στο 20%.
  • Το προηγούμενο φορολογικό καθεστώς υποχρέωνε τις εταιρίες με έδρα τις ΗΠΑ, να πληρώνουν φόρο για εισοδήματα από δραστηριότητες σε χώρες του εξωτερικού με συντελεστή 39%. Το νέο φορολογικό νομοσχέδιο προβλέπει ότι τα παραπάνω εισοδήματα θα φορολογούνται ανάλογα με το συντελεστή που έχει καθιερωθεί σε κάθε χώρα που δραστηριοποιείται η εταιρία.
  • Κατάργηση της απαλλαγής από τους φόρους διεθνών αεροπορικών εταιριών που πραγματοποιούν επιβατικές πτήσεις εντός των ΗΠΑ. Η συγκεκριμένη διάταξη αναφέρεται κυρίως σε εταιρίες που έχουν την έδρα τους σε χώρα που δεν έχει φορολογική συμφωνία με τις ΗΠΑ και στις συγκεκριμένες χώρες οι μεγάλες αεροπορικές εταιρίες των ΗΠΑ δεν πραγματοποιούν περισσότερες από δύο πτήσεις την εβδομάδα. Οι παραπάνω προβλέψεις  δυσχεραίνουν τη θέση των αεροπορικών εταιριών με έδρα τις χώρες του Κόλπου.
  • Μείωση του φόρου επί της παραγωγής στα αλκοολούχα ποτά για τα επόμενα δύο χρόνια.
  • Κατάργηση του Obamacare, δηλαδή της επέκτασης της κοινωνικής ασφάλισης, το οποίο προβλέπει να αφήσει ανασφάλιστους 17 εκατομμύρια πολίτες μέχρι το 2027.

 

Οι οικονομικές επιπτώσεις του νομοσχεδίου

Σύμφωνα με την έκθεση της κοινής επιτροπής για την φορολογία του Κογκρέσου, η οποία εγκρίθηκε μόνο από τους ρεπουμπλικάνους γερουσιαστές, αρχικά προβλέπει ότι το ΑΕΠ της αμερικάνικης οικονομίας για το διάστημα 2018-2027 (περίοδος που θα είναι σε ισχύ το φορολογικό νομοσχέδιο) θα αυξηθεί κατά  μέσο όρο 0,8% σε σχέση με τις προβλέψεις που υπήρχαν πριν τη ψήφιση του νόμου. Αυτό οφείλεται στο ότι οι δύο βασικοί συντελεστές της παραγωγής θα αυξηθούν.  Από τη μία ο παράγοντας εργασία μέσω της αυξημένης προσφοράς εργασίας λόγω της μείωσης των φόρων που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος (διαθέσιμο εισόδημα=εισόδημα από εργασία-φόροι εισοδήματος). Από την άλλη ο συντελεστής κεφάλαιο θα αυξηθεί λόγω της αύξησης των επενδύσεων λόγω του μειωμένου μετά φόρων κόστος κεφαλαίου.

Επιπλέον, σύμφωνα με τις προβλέψεις της αρμόδιας επιτροπής του Κογκρέσου το απόθεμα του κεφαλαίο σε βάθος δεκαετίας θα αυξηθεί κατά μέσο όρο 1,1% και αυτό θα συμβεί κυρίως για τρεις λόγους. Πρώτον, λόγω του χαμηλότερου φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις, δεύτερον λόγω της πενταετούς επέκτασης των επιπρόσθετων αποσβέσεων στο 100% (γρηγορότερη απόσβεση κεφαλαίου) και τρίτον λόγω του μειωμένου ΦΠΑ για τα επιχειρηματικά σχήματα που δεν αποτελούν Ανώνυμες Εταιρίες. Η απασχόληση όπως και η κατανάλωση θα αυξηθούν κατά 0,6%.

Βάση της ίδιας έκθεσης, η μείωση στο φόρο κληρονομιάς θα έχει ανεπαίσθητη επιρροή στο ΑΕΠ. Από την άλλη μεριά η νέα φορολογική πολιτική που αφορά τις  αμερικάνικες  εταιρίες με δραστηριότητα στο εξωτερικό θα επιφέρει αύξηση των εγχώριων επενδύσεων. Οι δύο λόγοι για τους οποίους θα συμβεί το παραπάνω είναι αφενός οι χαμηλότεροι φορολογικοί συντελεστές για τα εισοδήματα που αποκτούνται στην αλλοδαπή καθώς και το μειωμένο μετά φόρων κόστος κεφαλαίου.

 

Επιπτώσεις στον προϋπολογισμό και το δημόσιο χρέος 

Ο επικεφαλής της πλειοψηφίας (Ρεπουμπλικάνοι) Mitch McConnel και της μειοψηφίας (Δημοκρατικοί) Chuck Schumer

Το γραφείο προϋπολογισμού του Κογκρέσου δημοσιοποίησε τις εκτιμήσεις του σχετικά με τις επιπτώσεις στον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό και το δημόσιο χρέος μετά τις αλλαγές στη φορολογική πολιτική. Η έκθεση αυτή αρχικά αναφέρει ότι σε βάθος δεκαετίας θα προστεθούν ελλείμματα ύψους $1,7 δις και θα έρθουν να προστεθούν σε ελλείμματα ύψους $10,1 δις τα οποία θα υπήρχαν χωρίς την εφαρμογή των νέων νομοθετικών αλλαγών. Τα ελλείμματα σε ποσοστό του ΑΕΠ θα αυξηθούν κατά 0,7% σε ετήσια βάση δηλαδή από 4,3% όπως υπολογίζονταν χωρίς τις επικείμενες αλλαγές θα κυμανθούν στο 5%. Τέλος, το δημόσιο χρέος από 91,2% του ΑΕΠ βάση των αρχικών εκτιμήσεων θα εκτοξευθεί μετά την εφαρμογή των αλλαγών στο 97,1%, στο τέλος του 2027.

Η υστέρηση εσόδων που θα επιφέρει η εφαρμογή των νέων φορολογικών μέτρων ενδέχεται να πυροδοτήσει αλλαγές, οι οποίες θα περιορίσουν σε σημαντικό βαθμό το κοινωνικό κράτος στις ΗΠΑ. Αυτό διότι το 2010 ψηφίστηκε ένας νόμος ο οποίος, όταν υπάρχει υστέρηση εσόδων ή αύξηση δαπανών στον προϋπολογισμό, ενεργοποιεί αυτόματα έναν «κόφτη» δαπανών που αντισταθμίζει τις απώλειες που θα δημιουργηθούν από τις παραπάνω ενέργειες. Αυτός είναι γνωστός με το όνομα Pay-as-You-go Act (PAYGO) και οι δαπάνες που θα περικοπούν είναι προκαθορισμένες από το νομοθέτη. Εδώ ξεκινούν οι αντικειμενικές δυσκολίες καθώς πρέπει να έλθουν σε συμβιβασμό για να άρουν το παραπάνω νομοσχέδιο. Εάν δεν έλθουν σε συνεννόηση οι Ρεπουμπλικάνοι (πλειοψηφία) με τους Δημοκρατικούς  (μειοψηφία) θα εφαρμοστούν περικοπές στο πρόγραμμα κοινωνικής ασφαλιστικής των ΗΠΑ και σύσσωμοι οι Δημοκρατικοί όπως και ορισμένοι Ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές, ιδιαίτερα αυτοί που προέρχονται από φτωχές πολιτείες, θα αντιδράσουν έντονα στην πραγματοποίηση των παραπάνω προβλέψεων.

Απάντηση